Dzień Świętego Patryka (St. Patrick’s Day), choć na pozór kojarzy się jedynie z kolorem zielonym i wesołymi paradami, należy do tych świąt, które kryją w sobie wiele fascynujących zwyczajów i zaskakujących faktów.
Ciekawi Cię, skąd właściwie wzięła się ta tradycja? Albo dlaczego wszyscy świętujący noszą zielone ubrania? Może słyszałeś_aś o leprechaunach i zastanawiasz się, czy te małe skrzaty z irlandzkich opowieści naprawdę istnieją i pilnują ukrytych skarbów? 😉
Zapraszamy Cię w krótką podróż po irlandzkich legendach i folklorze! Przed Tobą 9 zwyczajów i ciekawostek, dzięki którym odkryjesz prawdziwą magię Dnia Świętego Patryka. Let’s go green!
Krótka historia Dnia Św. Patryka
Dzień Świętego Patryka to nie tylko głośne parady i morze zieleni. Początki tego święta sięgają czasów, gdy chrześcijaństwo dopiero budowało swoje fundamenty na zielonej wyspie.
Ale skąd wzięła się ta niezwykła fascynacja Świętym Patrykiem? I jak to się stało, że każdego roku 17 marca pamięć o nim celebrują miliony ludzi na całym świecie? Przyjrzyjmy się kilku faktom z życia tego charyzmatycznego patrona i sprawdźmy, w jaki sposób skromne irlandzkie święto państwowe (i święto religijne) przerodziło się w globalną, zieloną fiestę.
Kim właściwie był Święty Patryk?
Święty Patryk urodził się ok. 385 roku n.e. na terenie ówczesnej Brytanii. Właściwie, zanim stał się Św. Patrykiem, nazywał się Maewyn Succat – o jego korzeniach przeczytasz jeszcze w dalszej części artykułu. Jako nastolatek został porwany przez irlandzkich piratów i przez sześć lat przebywał w niewoli, pracując jako pasterz w Irlandii. To właśnie w tym trudnym okresie życia odkrył w sobie głębokie powołanie, by służyć Bogu.
Po ucieczce z niewoli i powrocie do rodzinnego domu, postanowił przyjąć święcenia kapłańskie. Następnie – już jako biskup misyjny – pojechał w 433 roku z powrotem do Irlandii.
Jego ponad 30-letnia działalność przyczyniła się do chrystianizacji tysięcy mieszkańców Zielonej Wyspy, a w uznaniu dla jego zasług został później ogłoszony jej patronem (oraz patronem przedstawicieli wielu innych grup i profesji, w tym inżynierów i kowali).
Zmarł 17 marca 461 roku w Downpatrick – miasteczku leżącym na terenie obecnej Irlandii Północnej. Z czasem rocznica jego śmierci stała się jednym z najsłynniejszych świąt na świecie.
Jak święto St. Partick’s Day rozprzestrzeniło się poza Irlandię?
Dzień Świętego Patryka zyskał światową popularność głównie dzięki irlandzkiej diasporze, która masowo emigrowała do Stanów Zjednoczonych i innych zakątków globu w poszukiwaniu lepszego życia.
To właśnie poza granicami Irlandii, w miastach takich jak Nowy Jork, Boston czy Chicago, organizowano pierwsze wielkie parady. Dzięki nim tradycje i zwyczaje związane z dniem Patrona Irlandii stały się elementem kulturowego krajobrazu – nie tylko w Irlandii, ale na całym świecie.
W efekcie co roku, 17 marca, setki tysięcy ludzi przywdziewają zielone stroje, śpiewają irlandzkie pieśni i wznoszą toasty z okazji Dnia Świętego Patryka – nawet jeśli sami nigdy nie odwiedzili Zielonej Wyspy.
Dzień Świętego Patryka – 9 zwyczajów i ciekawostek
Jeśli myślisz, że temat Dnia Świętego Patryka wiąże się tylko z zielonym piwem i listkiem koniczyny, to… przygotuj się na niespodziankę! Zaraz odkryjesz dziewięć fascynujących tradycji i mało znanych faktów na temat tego święta.
1. Koniecznie na zielono – symbolika i znaczenie zielonego koloru
Zieleń i Dzień Świętego Patryka? To połączenie jest tak naturalne jak fish and chips. Ale skąd wzięła się ta tradycja i dlaczego to akurat zielony stał się dominującym kolorem ulubionego święta Irlandczyków?
Szmaragdowa wyspa
Po pierwsze, jeśli kiedykolwiek widziałeś_aś zdjęcia irlandzkich krajobrazów, już wiesz, że zieleń to ich prawdziwy znak rozpoznawczy, a zarazem narodowy kolor Irlandii. Rozległe łąki, wzgórza i doliny – można powiedzieć, że to właśnie natura nadała Irlandii przydomki „Szmaragdowa Wyspa” i „Zielona Wyspa”. Nic dziwnego, że kolor ten stał się jej symbolem.
Patriotyzm i walka o niepodległość
Zielony to także kolor narodowej dumy. Ma to źródło w walkach o niepodległość, które irlandzcy bojownicy toczyli w XVIII, by wyzwolić się spod brytyjskich rządów. Barwa zielona miała wtedy ogromne znaczenie, ponieważ służyła jako symbol ich oporu. Podczas powstania w 1798 roku nosili zielone wstążki i flagi, a hasło the wearing of the green oznaczało nie tylko ubieranie się w tym kolorze, ale też wsparcie dla irlandzkiej sprawy.
[BEZPŁATNY E-BOOK]
SZYBKA RANDKA Z ANGIELSKIM
10 praktycznych rzeczy, które powiedziałby Ci na pierwszej randce j. angielski… gdyby mógł mówić.
Wypełnij formularz, a podarujemy Ci ebooka z praktycznymi wskazówkami dotyczącymi nauki angielskiego.
Dodatkowo w kolejnych mailach przekażemy Ci mnóstwo wartościowej wiedzy, narzędzi oraz innych przydatnych materiałów, które możesz wykorzystać samodzielnie.
2. Szczęśliwa koniczyna i jej rola w irlandzkiej kulturze
Koniczyna (shamrock) to jeden z najbardziej rozpoznawalnych symboli Irlandii. Według legendy, Święty Patryk używał jej, by wyjaśniać dogmat Trójcy Świętej. Z czasem zaś stała się znakiem narodowej tożsamości Irlandczyków.
A co z czterolistną koniczyną? Choć jest rzadsza i uznawana za symbol szczęścia, to właśnie ta zwykła, trójlistna koniczyna od wieków kojarzona jest z Irlandią i stała się głównym symbolem święta jej patrona.
Dziś shamrock zdobi nie tylko pamiątki, ale też oficjalne stroje irlandzkich sportowców oraz narodową flotę lotniczą. To zielony talizman, który przypomina o historii i kulturze Szmaragdowej Wyspy!
3. Zielone piwo, zielona rzeka, zielone szaleństwo 💚
Zielone piwo to jeden z najbardziej rozpoznawalnych symboli Dnia Świętego Patryka – choć wbrew pozorom nie pochodzi z Irlandii! Tradycja jego picia narodziła się w USA na początku XX wieku, kiedy pewien nowojorski barman dodał do piwa zielony barwnik. Pomysł szybko się przyjął, a dziś 17 marca puby na całym świecie serwują szmaragdowy trunek.
Ale nie tylko piwo zmienia kolor! W menu wielu restauracji można znaleźć zielone burgery, makarony, ciasta, a nawet kawy – w tym słynne Shamrock Shakes w amerykańskich sieciach fast food.
Zielona rzeka
Zielone piwo to za mało? A co powiesz na… zieloną rzekę? Takie atrakcje czekają co roku, na mieszkańców i turystów, w Chicago barwi się rzekę Chicago na intensywnie zielony kolor, co tworzy spektakularny widok.
Tradycja ta sięga 1962 roku, kiedy to miejscowi hydraulicy przypadkiem odkryli, że barwnik używany przez nich do wykrywania nieszczelności nadaje niesamowity efekt kolorystyczny wodzie. Dziś to jeden z najbardziej widowiskowych elementów lokalnego świętowania Dnia Świętego Patryka.
4. Muzyka i taniec, czyli irlandzkie dziedzictwo 🎶
Dzień Świętego Patryka to nie tylko zielony kolor i piwo. To również muzyka i taniec, które od wieków są sercem irlandzkiej kultury. W pubach i na ulicach rozbrzmiewają dźwięki skrzypiec, fletów i charakterystycznego bębna bodhrán, a ludzie spontanicznie tańczą w rytmie céilí (céilidh) – tradycyjnego tańca grupowego.
Jednym z najbardziej rozpoznawalnych stylów tańca jest Irish step dance – tłumacząc obrazowo, są to szybkie, skoczne ruchy nóg przy zachowaniu nieruchomej górnej części ciała.
Podczas obchodów z okazji Dnia Świętego Patryka, koncerty i pokazy tradycyjnego tańca to obowiązkowy element świętowania. Bo jak lepiej poczuć irlandzkiego ducha niż przy dobrej muzyce i tańcu do białego rana?
5. Legenda o wężach
Według jednej z najsłynniejszych lokalnych legend, Święty Patryk miał przepędzić wszystkie węże z Irlandii, strącając je do morza. Czyn ten symbolizował oczyszczenie wyspy z pogańskich wierzeń i triumf chrześcijaństwa.
Brzmi imponująco, prawda? Jest tylko jeden haczyk – w Irlandii nigdy nie było węży! Geolodzy zgodnie twierdzą, że po ostatniej epoce lodowcowej żadne z tych gadów nie zdołały dotrzeć na wyspę. Węże w opowieści to prawdopodobnie metafora dawnych wierzeń, które ustąpiły miejsca nowej religii.
Choć historia zdaje się być bardziej legendą niż faktem, przetrwała wieki i do dziś pozostaje jedną z najbardziej znanych opowieści o Świętym Patryku.
6. Odrobina „irlandzkiej krwi”
Mówi się, że w Dniu Świętego Patryka każdy jest odrobinę Irlandczykiem. Statystyki zaś pokazują, że wielu ludzi faktycznie ma irlandzkie korzenie!
Na całym świecie żyje około 80 milionów osób pochodzenia irlandzkiego, co jest imponującą liczbą, zważywszy na to, że sama Irlandia ma nieco ponad 5 milionów mieszkańców. Najwięcej irlandzkiej krwi płynie w żyłach Amerykanów – aż 30 milionów ludzi w USA ma irlandzkie pochodzenie!
7. Globalna popularność leprechauna
Mały, rudobrody skrzat w zielonym kubraku i kapeluszu – leprechaun to jeden z najbardziej rozpoznawalnych symboli irlandzkiego folkloru, który podbił popkulturę na całym świecie.
Według legend leprechauny to psotne stworzenia, strzegące garnca złota ukrytego na końcu tęczy. Jeśli ktoś jednego złapie, skrzat może spełnić trzy życzenia w zamian za wolność. Ich wizerunek trafił do filmów, bajek, a nawet reklam.
Choć pierwotnie były przedstawiane jako nieco groźne istoty, dziś Leprechauny to symbole szczęścia i humoru. W Dzień Świętego Patryka ludzie przebierają się za nie, a figurki skrzatów zdobią ulice, puby i parady na całym świecie.
Znajdź swojego wymarzonego Lektora angielskiego i ucz się rozmawiając na interesujące Cię tematy!
Maria C.
Stephen Din.
Sebastian F.
8. Św. Patryk – skąd pochodził i kim był Maewyn Succat?
Mało kto wie, że Święty Patryk wcale nie był Irlandczykiem!
Urodził się około 385 roku w Brytanii (dzisiejsza Wielka Brytania) jako Maewyn Succat. Jego ojciec o imieniu Kalpurniusz był rzymskim urzędnikiem, pełniącym rolę dekuriona w legionach rzymskich.
Wysoka pozycja rodziny nie pomogła, gdy w wieku 16 lat Święty Patryk został porwany przez irlandzkich najeźdźców i sprzedany w niewolę. Późniejsze lata jego życia to kapłaństwo, misjonarstwo i szerzenie chrześcijaństwa.
9. Parady na całym świecie
Choć Dzień Świętego Patryka to irlandzkie święto, jego obchody dawno przekroczyły granice Szmaragdowej Wyspy. Największe parady odbywają się nie w Irlandii, a… w Stanach Zjednoczonych!
Najstarsza i najbardziej znana ma miejsce w Nowym Jorku. Jest to pierwsza parada na terenie USA, a odbyła się już w 1762 roku. Każdego roku po Piątej Alei (5th Avenue) na Manhattanie maszerują tysiące ludzi, a świat dookoła tonie w zieleni.
Huczne obchody odbywają się też oczywiście w Dublinie oraz m.in. w Buenos Aires i Londynie.
Podsumowanie
Dziś 17 marca obchodzony jest na całym świecie – od Dublina po Nowy Jork, Buenos Aires, Sydney czy nawet Tokio. Symbole takie jak koniczyna, leprechaun i legendarne zielone piwo stały się nieodłączną częścią tego wyjątkowego dnia.
Dzień Świętego Patryka to nie tylko morze zieleni, parady i kufle piwa – to święto z bogatą historią i głębokim znaczeniem. Początkowo było religijnym upamiętnieniem misjonarza, który nawrócił Irlandczyków na chrześcijaństwo. Z czasem jednak przerodziło się w globalną celebrację irlandzkiej kultury, pełną muzyki, tańca i radości.
Niezależnie od tego, czy masz irlandzkich przodków, czy po prostu lubisz dobrą zabawę, Dzień Świętego Patryka to świetna okazja, by na chwilę poczuć magię Szmaragdowej Wyspy. Jak mówią Irlandczycy – Sláinte! (Na zdrowie!) ☘💚
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
Na czym polega Dzień Świętego Patryka?
Dzień Świętego Patryka to coroczne święto obchodzone 17 marca na cześć patrona Irlandii, który sprowadził chrześcijaństwo na tereny tego kraju. Istotą celebracji jest nie tylko wspomnienie historycznej postaci Świętego Patryka, ale także celebrowanie bogatej irlandzkiej kultury.
Obchody obfitują w tradycyjną irlandzką muzykę, taniec i lokalne przysmaki.
Czy w Polsce obchodzi się Dzień Świętego Patryka?
W Polsce Dzień Świętego Patryka nie jest obchodzony na tak wielką skalę jak w niektórych krajach. Raczej nie zobaczymy barwnych, przebranych na zielono tłumów przechadzających się ulicami ani ogromnych, głośnych parad.
Jeśli jednak dobrze się postarasz, pewnie znajdziesz tematyczną imprezę lub pub, w którym w tego dnia zamówisz zielone piwo. Ale umówmy się – to raczej gratka dla wytrwałych miłośników irlandzkiej kultury.
Jakie są symbole związane z Dniem św. Patryka?
Najbardziej rozpoznawalnym symbolem Dnia Świętego Patryka jest trójlistna koniczyna (shamrock), której Święty Patryk podobno używał do wyjaśniania tajemnicy Trójcy Świętej.
Kolejnym nieodłącznym elementem jest wszechobecny kolor zielony – od strojów, aż po barwione napoje. W kulturze popularnej często pojawia się także wesoły skrzat zwany leprechaunem. Według legendy pilnuje on garnca złota znajdującego się na końcu tęczy.
Chcesz wiedzieć więcej o symbolach? Wyczerpujący tekst przeczytasz tutaj: artykuł National Geographic >>>
Co się pije w Dniu Św. Patryka?
W Dniu Świętego Patryka najczęściej sięga się po irlandzkie trunki, takie jak ciemne piwo (na przykład stout) czy irlandzką whiskey. W wielu miejscach podaje się też barwione na zielono piwo.
Inne popularne propozycje to:
Irish coffee (kawa z dodatkiem whiskey i bitą śmietaną)
lub po prostu cokolwiek z dodatkiem zielonego barwnika.
Może zainteresuje Cię również: Halloween – zwyczaje w USA i Wielkiej Brytanii >>>
Potrzebujesz szybkich efektów?
Możemy pomóc – indywidualne lekcje z doświadczonymi Lektorami to gwarancja szybkich efektów. Angielski od pierwszej minuty i tematyka dostosowana do Twoich zainteresowań pozwolą Ci skutecznie przełamać barierę mówienia.
Odbierz bezpłatną lekcję próbną, podczas której przekonasz się o tym, jak wyglądają lekcje u Talkersów.
