Boże Narodzenie to magiczny czas, który w Wielkiej Brytanii celebruje się z rodziną i przyjaciółmi w przyjaznej atmosferze. Choć mieszkańcy tego kraju obchodzą świąteczny okres inaczej niż w Polsce, nie brakuje również wspólnych elementów dla obu naszych kultur.
Pomimo że każdy region Wielkiej Brytanii wnosi coś własnego w świąteczny klimat, to właśnie angielskie tradycje powszechnie przyjęły się w każdym z nich. Zastanawiasz się, jak wyglądają Święta Bożego Narodzenia w ojczyźnie Jamesa Bonda? Z przyjemnością oprowadzimy Cię po lokalnych zwyczajach.
Angielskie tradycje bożonarodzeniowe
Święta Bożego Narodzenia w Wielkiej Brytanii są pełne ciepła, miłości i… – co nie jest oczywiste dla Wysp 😂 – pysznego jedzenia. Tak jak my, Anglicy uwielbiają dekorować domy, śpiewać kolędy i spędzać czas z rodziną przy tradycyjnym obiedzie, jednak na tym się nie kończy.
Brytyjskie Święta to także mnóstwo dodatkowych „smaczków”, o których warto opowiedzieć więcej.
Tradycje bożonarodzeniowe na skróty:
Christmas Crackers – świąteczne tuby z prezentami ✨
Świąteczny obiad: pieczony indyk i pudding w rolach głównych 🍽
Boxing Day, czyli 26 grudnia 🎁
Kiedy w Anglii przychodzi Święty Mikołaj? 🎅
Royal Christmas Message, czyli życzenia od króla 👑
Christmas Crackers – świąteczna tradycja pełna radości
Świąteczne tuby, powszechnie zwane Christmas Crackers, to jeden z najbardziej charakterystycznych elementów Bożego Narodzenia, który już na stałe wpisał się w kulturę Wysp Brytyjskich.
Jeśli kiedykolwiek zdarzyło Ci się uczestniczyć w Anglii w świątecznym obiedzie lub oglądałeś_aś brytyjskie filmy świąteczne, z pewnością wiesz, że obok talerzy, na suto zastawionym stole, leżą kolorowe, papierowe pakuneczki – to właśnie Christmas Crackers.
Czym właściwie są te „krakersy” i skąd wzięła się tradycja z nimi związana?
Historia Christmas Crackers
Pomysł na nie narodził się w XIX wieku za sprawą londyńskiego cukiernika Toma Smitha. W 1847 roku Smith, inspirując się francuską tradycją zawijania cukierków w kolorowe papierki, postanowił stworzyć coś, co dodatkowo przyciągnie uwagę Brytyjczyków podczas Świąt Bożego Narodzenia.
W latach 60. XIX wieku do „krakersów” zaczęto wkładać małe prezenty, żarciki i papierowe korony, a ich twórca nadał im nazwę Bangs of Expectation ze względu na głośne efekty, które towarzyszą ich otwieraniu. Dźwięk strzelającego papieru okazał się wielkim hitem wśród Brytyjczyków i szybko stał się nieodłącznym elementem zabaw przy świątecznym stole.
Jak działają Christmas Crackers?
Christmas Crackers mają formę papierowych tub, które zawiązane są na swoich końcach wstążkami. Otwieranie „krakersa” polega na szarpnięciu go z obu stron jednocześnie przez dwie osoby – każda trzyma jeden koniec i ciągnie go w swoją stronę >>>.
W efekcie następuje charakterystyczny „strzał”, który generowany jest przez mały, specjalny pasek, zawierający substancję chemiczną (podobną do tej używanej w kapiszonach). Osoba, która zostanie z większą częścią „krakersa”, wygrywa jego zawartość.
Świąteczny obiad w Anglii – uczta pełna tradycji i smaku
Świąteczny obiad (Christmas dinner) to jeden z najważniejszych elementów obchodów Bożego Narodzenia w Anglii. To nie tylko posiłek, ale też prawdziwy rytuał, który łączy bliskich przy wspólnym stole.
Co ciekawe, Brytyjczycy nie obchodzą Wigilii w takiej formie, do jakiej jesteśmy przyzwyczajeni w Polsce. W wigilijny wieczór spotykają z przyjaciółmi i rodziną, ale częściej w pubach i restauracjach. Główne świętowanie odbywa się 25 grudnia, czyli w Christmas Day (Boże Narodzenie). To właśnie wtedy podaje się tradycyjny, przez wszystkich wyczekiwany, obiad.
Dobrze wiedzieć, że tak jak w Polsce, zarówno 25, jak i 26 grudnia to w Anglii dni wolne od pracy, lecz drugi dzień świąt ma zupełnie inny charakter niż ten, który jest nam dobrze znany – przeczytasz o tym w dalszej części artykułu.
Pieczony indyk w roli głównej
Najważniejszym elementem świątecznego obiadu w Anglii jest pieczony indyk (roast turkey). Tradycja ta sięga XVI wieku, kiedy to na świątecznych stołach pojawiły się pierwsze indyki przywiezione z Ameryki. Wcześniej podawano głównie gęsinę, wieprzowinę lub dziczyznę.
Indyk na Boże Narodzenie jest starannie przygotowywany i pieczony przez kilka godzin, aby mięso było delikatne i soczyste. Następnie nadziewa się go aromatycznym farszem.
Do mięsa podaje się również tradycyjne sosy: sos żurawinowy (cranberry sauce) lub sos pieczeniowy (gravy).
Inne tradycyjne potrawy i dodatki na Boże Narodzenie
Oprócz głównego dania, na angielskim stole świątecznym w Boże Narodzenie nie może zabraknąć różnorodnych dodatków, które są równie ważne jak sam indyk. Przeważnie towarzyszą mu pieczone ziemniaki, które przygotowuje się tak, aby były chrupiące na zewnątrz, a zarazem miękkie w środku.
Innym warzywem, które nieodłącznie kojarzy się ze Świętami w Anglii, jest brukselka. Pomimo świadomości, jak wielu przeciwników posiada to kontrowersyjne warzywo, zapewniamy Was – w wersji smażonej z boczkiem i orzechami smakuje wyjątkowo dobrze.
[BEZPŁATNY E-BOOK]
SZYBKA RANDKA Z ANGIELSKIM
10 praktycznych rzeczy, które powiedziałby Ci na pierwszej randce j. angielski… gdyby mógł mówić.
Wypełnij formularz, a podarujemy Ci ebooka z praktycznymi wskazówkami dotyczącymi nauki angielskiego.
Dodatkowo w kolejnych mailach przekażemy Ci mnóstwo wartościowej wiedzy, narzędzi oraz innych przydatnych materiałów, które możesz wykorzystać samodzielnie.
Boże Narodzenie na słodko, czyli Christmas Pudding
Przyjęcia świąteczne w Wielkiej Brytanii obfitują też w słodkie rarytasy. Po wykwintnym obiedzie nadchodzi czas na deser, którym jest, kultowy już, Christmas Pudding – prawdziwa gwiazda angielskich Świąt. Jego historia sięga średniowiecza, a przepis zawierający sporą garść suszonych owoców i korzenne przyprawy jest przekazywany z pokolenia na pokolenie.
Pudding przygotowuje się już kilka tygodni przed Świętami, żeby mógł dojrzeć i nabrać głębokiego smaku.
Boxing Day, czyli drugi dzień Świąt
Boxing Day to oficjalna nazwa dla 26 grudnia. To wyjątkowe święto obchodzone jest głównie w krajach anglosaskich, takich jak Wielka Brytania, Irlandia, Australia, Nowa Zelandia oraz Kanada.
Choć nazwa może kojarzyć się ze sportem – Boxing Day ma zupełnie inne, znacznie ciekawsze pochodzenie. Dziś dla Brytyjczyków jest to przede wszystkim czas odpoczynku, zakupów i… okazywania hojności bliskim.
Skąd wzięła się nazwa Boxing Day?
Istnieje kilka teorii na temat jej pochodzenia:
#1 W czasach wiktoriańskich, gdy zamożne rodziny celebrowały święta 25 grudnia, ich służący pracowali, aby wszystko zostało przygotowane bez zastrzeżeń. W ramach podziękowania za ich ciężką pracę, dzień później, czyli 26 grudnia, służba dostawała Christmas boxes – pudełka z prezentami, jedzeniem lub napiwkami. Był to ich dzień wolny, kiedy mogli wrócić do swoich rodzin.
#2 W okresie średniowiecza 26 grudnia obchodzono dzień św. Szczepana – który zyskał miano pierwszego chrześcijańskiego męczennika. W tym dniu wierni umieszczali datki w specjalnych skrzynkach (boxes), znajdujących się w kościołach, które później rozdawano potrzebującym.
#3 Marynarze w czasach kolonialnych zabierali ze sobą na długie wyprawy morskie skrzynie z darami. Po bezpiecznym powrocie do portu ich zawartość była rozdawana w formie podziękowania.
Bez względu na to, które pochodzenie nazwy tego święta jest prawdziwe, Boxing Day stał się symbolem hojności i dzielenia się dobrami z innymi.
Jak Boxing Day wygląda dzisiaj?
Obecnie jest to głównie dzień odpoczynku, rodzinnych spotkań oraz zakupów.
Boxing Day można porównać do amerykańskiego Black Friday. To oficjalny moment rozpoczynający poświąteczne wyprzedaże w Wielkiej Brytanii i innych krajach anglosaskich. Sklepy, zarówno stacjonarne (które decydują się na otwarcie swoich drzwi w dzień wolny), jak i internetowe oferują ogromne rabaty. Brytyjczycy ustawiają się w kolejkach już od wczesnych godzin porannych, aby „załapać się” na jak najlepsze okazje.
26 grudnia to także dzień pełen emocji sportowych. Tradycyjnie odbywają się wtedy mecze piłkarskie – w ramach angielskiej Premier League – które przyciągają ogromne tłumy kibiców. Dla fanów sportu to wyjątkowa okazja, by spędzić czas na stadionie lub przed kanałem sportowym w TV w rodzinnym gronie.
Kiedy w Anglii przychodzi Święty Mikołaj?
W Anglii Święty Mikołaj, nazywany Father Christmas lub Santa Claus, przychodzi w nocy z 24 na 25 grudnia, czyli pomiędzy Wigilią Bożego Narodzenia (Christmas Eve) a Bożym Narodzeniem (Christmas Day).
Angielskie dzieci kładą się spać z wielką ekscytacją, ponieważ wierzą, że to właśnie wtedy Father Christmas odwiedza ich domy i zostawia prezenty w skarpetach lub specjalnych świątecznych workach.
Poczęstunek dla Świętego Mikołaja
Jednym z najurokliwszych świątecznych zwyczajów w Anglii jest przygotowanie poczęstunku na Boże Narodzenie dla Świętego Mikołaja. Dzieci z wielkim zaangażowaniem dbają o to, aby Mikołaj i jego renifery mogli posilić się w trakcie długiej i wyczerpującej nocy pełnej pracy.
Wieczorem 24 grudnia, tuż przed pójściem spać, maluchy układają na stoliku lub przy kominku mały zestaw smakołyków, który ma być wyrazem wdzięczności dla Św. Mikołaja za prezenty oraz jego trud włożony w ich dostarczenie.
Na talerzyku zazwyczaj lądują świąteczne ciasteczka (cookies), pachnące cynamonem i wanilią. To ulubiony smakołyk Mikołaja, który zapewnia mu dodatkową dawkę energii na dalszą drogę pełną pracy. Obok ciasteczek dzieci stawiają szklankę mleka – klasyczny wybór, który w wielu domach zostaje zastąpiony bardziej „dorosłym” akcentem, czyli kieliszkiem sherry. 😉
A może chcesz porozmawiać o tradycjach świątecznych… po angielsku?
Gunel
Anna S.
Maria C.
Royal Christmas Message, czyli życzenia od rodziny królewskiej
Od 1932 roku jednym z najważniejszych elementów Bożego Narodzenia w Anglii jest Royal Christmas Message – coroczne przemówienie monarchy, kierowane do brytyjskiego narodu. Początkowo transmitowane jedynie przez radio, a od 1957 roku również w telewizji, bożonarodzeniowe orędzie stało się symbolem jedności narodu i refleksji w świąteczny dzień.
Przemówienie wygłaszane jest 25 grudnia o godzinie 15:00 i trwa około 10 minut. Monarcha podsumowuje mijający rok, dziękuje służbom publicznym, podkreśla znaczenie świątecznych wartości, takich jak nadzieja, jedność i troska o innych, oraz odnosi się do aktualnych wydarzeń.
W wielu domach rodziny przerywają świąteczny obiad, by wspólnie wysłuchać orędzia, które symbolizuje ciągłość i stabilność brytyjskiej monarchii. Od niedawna przemówienie można oglądać również online, dzięki czemu tradycja pozostaje żywa i dostępna dla każdego pokolenia.
Chcesz napisać świąteczne życzenia dla anglojęzycznych bliskich? Przeczytaj również: Jak napisać życzenia świąteczne po angielsku? >>>
Boże Narodzenie w Wielkiej Brytanii – podsumowanie
Tradycje świąteczne w Anglii i innych regionach Wielkiej Brytanii to prawdziwa mozaika obyczajów, historii i kultury, które wspólnie składają się na magię Świąt Bożego Narodzenia. Tradycyjny angielski obiad świąteczny (Christmas dinner) z typowymi dla niego specjałami (roast turkey i Christmas Pudding), „wystrzałowe” otwieranie Christmas Crackers i celebrowanie Boxing Day to jedne z najciekawszych lokalnych tradycji, które wnoszą do świątecznego okresu dodatkową radość. Zwyczaje te są na tyle popularne, że przyjęły się już powszechnie w całej Wielkiej Brytanii.
Nieodłącznym elementem Bożego Narodzenia na Wyspach jest też ozdabianie domów. Dekoracje świąteczne to jednak nie tylko choinka. Na drzwiach domów Brytyjczycy zawieszają wieńce z jemioły i ostrokrzewu, które symbolizują szczęście oraz ochronę. W oknach lśnią migoczące lampki, a parapety zdobią świeczniki i figurki Świętego Mikołaja. W ogródkach i na balkonach pojawiają się świetlne renifery, sanie i inne zimowe instalacje, które tworzą baśniową atmosferę, zwłaszcza po zmroku.
Boże Narodzenie na Wyspach jest czasem pełnym ciepła, spędzanym w gronie rodzinnym i z bliskimi przyjaciółmi. Choć część tradycji wygląda zupełnie inaczej niż w Polsce (nie istnieje, tak ważna dla nas, kolacja wigilijna), mamy też wiele wspólnych zwyczajów. Najważniejsze zaś, że tworzą ten wyjątkowy, magiczny klimat, na który czekają zarówno mali, jak i duzi wielbiciele zimowych świąt. 🎄
A może poćwiczymy angielski?
Możemy pomóc, by angielski nie gościł u Ciebie tylko „od święta”! 😉 Indywidualne lekcje z doświadczonymi Lektorkami i Lektorami to gwarancja szybkich efektów. Angielski od pierwszej minuty i tematyka dostosowana do Twoich zainteresowań pozwolą Ci skutecznie przełamać barierę mówienia.
Odbierz bezpłatną lekcję próbną, podczas której przekonasz się, jak wyglądają lekcje u Talkersów.
