Conditionals, czyli tryby warunkowe, również nazywane okresami warunkowymi, to zmora wielu osób uczących się języka angielskiego.
Choć na pierwszy rzut oka mogą być dla nas nieintuicyjne, warto podejść do nich analitycznie. Jak? Zapamiętując wzory, które odnoszą się do bardzo konkretnych przypadków, dzięki czemu są naprawdę logiczne.
Dlaczego warto dać temu owianemu złą sławą zagadnieniu szansę? Dzięki “conditionalom” możemy opisywać to, co się dzieje, co się wydarzy lub co mogłoby się wydarzyć po spełnieniu określonych warunków. Stąd też pochodzi sama nazwa trybów warunkowych.
Krótko mówiąc, za ich pomocą tworzymy zdania brzmiące: “jeśli/gdyby (…), to (…)”.
Czym są tryby warunkowe w języku angielskim?
Tryby warunkowe to struktury gramatyczne występujące w języku angielskim, dzięki którym możemy opowiadać o uniwersalnych prawach i faktach oraz rozmyślać “co by było, gdyby (…)” w kontekście zarówno przyszłości, jak i przeszłości.
Możemy też mówić o tym, co prawdopodobnie przyniesie przyszłość lub co zdarzy się na pewno. A to wszystko po spełnieniu danych warunków, które są nieodłączną częścią “conditionali”.
Wyróżniamy cztery bazowe angielskie tryby warunkowe:
tryb zerowy (zero conditional),
pierwszy tryb warunkowy (first conditional),
drugi tryb warunkowy (second conditional),
trzeci tryb warunkowy (third conditional).
Dodatkowo, znając wspomniane tryby podstawowe, możemy je ze sobą mieszać – tak powstają mieszane tryby warunkowe (mixed conditionals).
Rodzaje trybów warunkowych
First Conditional (Pierwszy tryb warunkowy)
W pierwszym trybie warunkowym, “if” możemy przetłumaczyć jako “jeśli”. Warto to zapamiętać, bo oznacza to, że warunek w tym trybie jest możliwy do spełnienia.
Używamy go, gdy mówimy o sytuacjach wysoce prawdopodobnych i rzeczywistych.
Wyobraź sobie, że umawiasz się na spotkanie ze znajomym. Może spadnie deszcz – to bardzo prawdopodobny, realny scenariusz. Jeśli ten warunek zostanie spełniony, w rezultacie zostaniecie w domu. To idealna sytuacja do użycia pierwszego trybu warunkowego. If it rains, we will stay at home.
Użycie
Zdanie warunku: if + Present Simple
Zdanie rezultatu: will + bezokolicznik (Future Simple)
Przykłady
If I have time, I will finish my project today. – Jeśli będę mieć czas, dokończę dziś mój projekt.
If we don’t hurry, we will be late. – Jeśli się nie pospieszymy, będziemy spóźnieni.
We will go for a walk if it is sunny on Sunday. – Pójdziemy na spacer, jeśli w niedzielę będzie słonecznie.
Zauważ, że zdanie warunku możemy zamienić miejscami ze zdaniem rezultatu – nie zmienia to sensu całości. Tę zasadę możemy zastosować do wszystkich trybów warunkowych.
Second Conditional (Drugi tryb warunkowy)
Korzystając z drugiego trybu warunkowego, w przeciwieństwie do pierwszego, mówimy o sytuacjach z bardzo niskim prawdopodobieństwem wydarzenia się. Czasem wręcz nierealnych.
Dlatego właśnie to tryb idealny do tzw. “gdybania”. Gdybym wygrał(a) na loterii, pojechał(a)bym w podróż dookoła świata… Prawdopodobieństwo na moją wygraną jest raczej bardzo niskie, choć nie zerowe, a pomarzyć zawsze można.
Użycie
Zdanie warunku: if + Past Simple
Zdanie rezultatu: would + bezokolicznik
Chcesz dowiedzieć się więcej o czasie Past Simple?
Przeczytaj artykuł: Czas Past Simple – wszystko co musisz wiedzieć
Przykłady
If I were rich, I would buy a yacht. – Gdybym była bogata, kupiłabym jacht.
“If I could turn back time, if I could find a way, I’d take back those words that have hurt you (…)” – Tak śpiewała Cher: “Gdybym mogła cofnąć czas, gdybym mogła znaleźć sposób, cofnęłabym słowa, które cię zraniły (…)”.
If I were you, I would travel more. – Gdybym był tobą, podróżowałbym więcej.
[BEZPŁATNY E-BOOK]
SZYBKA RANDKA Z ANGIELSKIM
10 praktycznych rzeczy, które powiedziałby Ci na pierwszej randce j. angielski… gdyby mógł mówić.
Wypełnij formularz, a podarujemy Ci ebooka z praktycznymi wskazówkami dotyczącymi nauki angielskiego.
Dodatkowo w kolejnych mailach przekażemy Ci mnóstwo wartościowej wiedzy, narzędzi oraz innych przydatnych materiałów, które możesz wykorzystać samodzielnie.
Third Conditional (Trzeci tryb warunkowy)
Pierwszy i drugi tryb warunkowy odnosiły się do przyszłości i teraźniejszości. Jednak trzeci tryb warunkowy mówi nam o przeszłości – to pierwsza największa różnica warta zapamiętania.
Użycie trzeciego trybu warunkowego również pozwala nam gdybać, jednak w tym przypadku nasze rozmyślania nie mają żadnych szans na spełnienie się z prostego powodu – to wszystko już się wydarzyło.
Gdybym wiedział(a) o konsekwencjach, nie zrobił(a)bym tego. Jednak to wszystko już się stało, ja poniosłem/am już konsekwencje swojego czynu, a czasu nie cofnę.
Pozostaje mi więc rozmyślanie o nierealnych już scenariuszach tej sytuacji. If I had known about the consequences, I would not have done that.
Użycie
Zdanie warunku: if + Past Perfect
Zdanie rezultatu: would have + past participle (3. forma)
Przykłady
If we had gone by car, we would have saved time. – Gdybyśmy pojechali samochodem, zaoszczędzilibyśmy czas.
You would not have paid so much for your console if you had waited for sale. – Nie zapłacilibyście tyle za swoją konsolę, gdybyście zaczekali na wyprzedaż.
If I had worked harder, I would have been able to finish my project. – Gdybym pracował ciężej, byłbym w stanie skończyć mój projekt.
Zero Conditional (Zerowy tryb warunkowy)
Zerowy tryb warunkowy jest tym najmniej skomplikowanym konstrukcyjnie. Dzięki niemu możemy mówić o faktach, prawach natury, uniwersalnych zasadach, sytuacjach niezmiennych, w których mamy stuprocentową pewność.
Nie jest w tym przypadku istotne, czy mówimy o przeszłości, teraźniejszości, czy przyszłości. Kluczowe jest to, że absolutnie zawsze otrzymamy konkretny rezultat po spełnieniu danego warunku.
Klasycznym prostym przykładem trybu zerowego jest temperatura wrzenia wody. Jeśli podgrzejesz wodę do temperatury 100°C, wrze. If you heat water to 100°C, it boils. Jest to niezmienne prawo fizyki, gwarantujące zawsze ten sam rezultat.
Użycie
Zdanie warunku: if + Present Simple
Zdanie rezultatu: Present Simple
Przykłady
If you break the law, you get punished. – Jeśli łamiesz prawo, zostajesz ukarany.
You get hungry if you don’t eat. – Robisz się głodny, jeśli nie jesz.
If you don’t drink, you are thirsty. – Jeśli nie pijesz, jesteś spragniony.
Szukasz Lektorki lub Lektora, dla której_którego jedynym warunkiem jest bezstresowa nauka?
Julia T.
Maria C.
Stephen Din.
Mixed Conditionals
Wspomniane cztery tryby (0, I, II, III) warunkowe można ze sobą mieszać – tak powstają tzw. mixed conditionals. Najpopularniejsze warianty to połączenie trybu drugiego z trzecim oraz trzeciego z drugim.
Tak jak inne tryby warunkowe, te mieszane również składają się ze zdania warunku i zdania rezultatu. Przydadzą się nam do tworzenia zdań, w których mowa o przeszłości i teraźniejszości jednocześnie.
Tryb mieszany II/III powstaje z połączenia warunku trybu drugiego oraz rezultatu trybu trzeciego, czyli warunek dotyczy teraźniejszości, a rezultat przeszłości.
W tym przypadku warunek jest niemożliwy do spełnienia, często dotyczy cech stałych, niezmiennych, takich jak np. kolor oczu, wzrost.
Używając tego trybu, możemy zastanawiać się, co by było, gdyby ta niezmienna rzecz jednak była inna, dzięki czemu przyniosłaby jakieś konkretne skutki w przeszłości.
Gdybym był(a) wyższy/a mogł(a)bym zostać siatkarzem/rką w liceum. If I were taller, I could have been a volleyball player in high school. Jednak wzrostu nie mogę zmienić, a liceum jest już minionym etapem mojego życia.
Tryb mieszany III/II natomiast powstaje z odwrotnego połączenia, czyli z warunku trybu trzeciego oraz rezultatu trybu drugiego, czyli warunek dotyczy przeszłości, a rezultat teraźniejszości.
Warunek jest tu również niemożliwy do spełnienia – przeszłości nie możemy zmienić – jednak hipotetycznie wpłynąłby on na teraźniejszość.
Gdybym urodził(a) się w Kanadzie, moje życie byłoby teraz zupełnie inne. If I had been born in Canada, my life would be completely different now.
Użycie
II/III:
Zdanie warunku (Second Conditional): if + Past Simple
Zdanie rezultatu (Second Conditional): would have + past participle (3. forma)
III/II:
Zdanie warunku (Third Conditional): if + Past Perfect
Zdanie rezultatu (Third Conditional): would + bezokolicznik
Przykłady
II/III:
If she was taller, she would have become a model in the 90s. – Gdyby ona była wyższa, zostałaby modelką w latach 90.
If I had green eyes, I would have gotten this role in high school. – Gdybym miał zielone oczy, dostałbym tę rolę w liceum.
III/II:
If my husband had not had an accident, we would be on vacation now. – Gdyby mój mąż nie miał wypadku, bylibyśmy teraz na wakacjach.
If we had stayed in, we wouldn’t have a flu. – Gdybyśmy zostali w domu, nie mielibyśmy grypy.
Podsumowanie
Tryby warunkowe są bardzo istotnym zagadnieniem w języku angielskim i otwierają nam naprawdę wiele możliwości językowych. Warto dać temu owianemu złą sławą tematowi szansę, zwłaszcza, że na tryby warunkowe natkniemy się przy nauce każdego języka.
Jak to wszystko zapamiętać? Oczywiście najlepszą formą nauki będzie praktyka – ćwiczenia oraz konwersacje.
Dodatkowo, dobrym sposobem jest powtórzenie sobie czasów, zwłaszcza tych używanych przy tworzeniu “conditionali”. Dzięki temu będziesz tworzyć zdania z “conditionalami” dużo łatwiej i szybciej.
Zwróć też uwagę na tzw. kalki językowe, to pułapka, w którą często wpadają osoby uczące się angielskiego – w przypadku trybów warunkowych postaraj się nie szukać bezpośrednich analogii między tymi angielskimi, a polskimi.
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
Jak odróżnić 1 i 2 tryb warunkowy?
Aby odróżnić pierwszy i drugi tryb warunkowy, zastanów się nad prawdopodobieństwem spełnienia warunku, o którym chcesz opowiedzieć.
Jeśli jest on prawdopodobny i możliwy do spełnienia – użyj trybu pierwszego.
Jeśli natomiast mowa o sytuacji o niskim prawdopodobieństwie, wręcz nierealnej – wybierz tryb drugi.
Kiedy używamy jakich Conditionals?
Zero conditional – służy opisywaniu sytuacji niezmiennych, faktów, uniwersalnych praw i zasad
1st conditional – pozwala opisać sytuacje wysoce prawdopodobne lub realny warunek do spełnienia
2nd conditional – w drugim trybie warunkowym opisujemy sytuacje bardzo mało prawdopodobne, wręcz nierealne
3rd conditional – w trzecim trybie opisujemy sytuacje dotyczące przeszłości, bez szans na spełnienie się
Mixed conditional II/III – warunek dotyczy teraźniejszości, a rezultat przeszłości (stałe, niezmienne cechy, które hipotetycznie mogłyby być inne, przez co miałyby jakiś konkretny skutek w przeszłości)
Mixed conditional III/II – warunek dotyczy przeszłości, a rezultat teraźniejszości (gdyby w przeszłości dany warunek został spełniony, miałby on konkretne skutki w teraźniejszości)
Ile jest Conditionali w języku angielskim?
Wyróżniamy cztery angielskie tryby warunkowe (inaczej „angielskie okresy warunkowe”):
tryb zerowy (zero conditional)
pierwszy (first)
drugi (second)
trzeci (third)
Mieszając je ze sobą możemy stworzyć także mieszane tryby warunkowe (mixed conditionals).
Chcesz lepiej opanować angielski?
Możemy Ci w tym pomóc! Nasze lekcje z doświadczonymi Lektorkami_Lektorami to gwarancja efektów. Indywidualne zajęcia i angielski od pierwszej minuty pozwolą Ci skutecznie przełamać barierę mówienia.
Odbierz promocyjną lekcję próbną, podczas której na własnej skórze przekonasz się o tym jak wyglądają lekcje u Talkersów.
